Giải đua 24hours Le Mans

Giải đua 24hours Le Mans hay Lemans 24h là giải đua xe ô tô tàn khốc thử thách về độ bền khi các xe phải đua liên tục trong 24 giờ liên tục với tốc độ trên 200 km/h trên đường đua Circuit de la Sarthe dài 8,5 km tại Le Mans, Pháp được tổ chức thường niên từ năm 1923 bởi Automobile Club de l'Ouest (ACO).

Cuộc đua là một thử thách thực sự về sự bền bỉ của cả xe là người lái, khi họ phải trải qua vòng đua 24 giờ liên tục mà không bị hỏng hóc về động cơ, lốp và hệ thống phanh. 

Mỗi lái xe phải chạy ít nhất 2 giờ liên tiếp mới được dừng để đổi lái. Mỗi đội chỉ được có tối đa 3 lái xe và thay thế nhau lần lượt. Trong những thập kỷ đầu tiên gần như các đội đua đều sử dụng 2 tay lái. Một số tay đua tại Le Mans như Pierre Levegh và Eddie Hall đã cố gắng chạy đua 1 mình với hy vọng sẽ tiết kiệm được thời gian thay lái. Tuy nhiên, việc này đã bị cấm. 

Cho đến những năm 1980, các đội đua vẫn duy trì nguyên tắc 2 tay lái trên một chiếc xe đua. Tuy nhiên, từ cuối thập niên này các quy tắc đã được thay đổi, ít nhất phải có 3 tay đua trên xe để đảm bảo về độ an toàn và sức khỏe cho tay lái. 

Đến năm 1990, do tốc độ của xe và sự căng thẳng áp lực lên các tay lái nên các mẫu xe đua càng được chú ý đến độ an toàn. Chính vì thế đã có quy định mỗi tay lái không thể lái xe quá 4 tiếng đồng hồ liên tục và không một lái xe nào được chạy quá 14h trong tổng số thời gian. Điều này góp phần làm giảm mệt mỏi và đảm bảo an toàn cho các tay đua. 

Thông thường, mỗi cuộc đua có khoảng 50 chiếc xe đua tham dự. Mỗi chiếc xe đua cần đảm bảo ít nhất 2 chỗ ngồi. Mặc dù những năm gần đây đã có yêu cầu đặt duy nhất 1 ghế lái trong cabin lái. Đặc biệt, những chiếc xe đua không được quá 2 cánh cửa và buồng lái thì không có cửa.

Mặc dù tất cả các xe đua đều cạnh tranh cùng lúc nhưng sẽ được chia theo từng phân khúc khác nhau. Sẽ có giải thưởng trao cho từng phân khúc và giải thưởng chung cuộc. Số lượng các phân hạng đua thay đổi theo mỗi năm. Ban đầu được chia thành 2 phân hạng: LMP1 và LMP2, việc chia này được theo tốc độ, trọng lượng, sản lượng điện năng. 

Từ năm 2011 có thêm 2 phân hạng là GT Endurance Pro và GT Endurance AM. 

Như vậy, Lemans 24h có 4 phân hạng đua là: LMP1, LMP2, LM GTE Pro và LM GTE Am. 

LMP1 và LMP2 dành cho những xe đua chuyên dụng chỉ xuất hiện trong đường đua, sau đó LMH (Le Mans Hypercar) được xem như là thay thế cho phân hạng LMP1 và là phân hạng cao nhất diễn ra theo quy chuẩn của FIA WEC. 

LM GTE Pro và LM GTE Am là phiên bản nâng cao của các loại xe thể thao có công suất khoảng 500 mã lực. GTE-Pro dành cho các tay đua chuyên nghiệp toàn thời gian và các đội sản xuất, trong khi GTE-Am dành cho các tay lái nghiệp dư và các đội tư nhân.

Các quy định về năng lượng sạch được FIA áp dụng ngặt nghèo hơn trong thể thức đua WEC (World Endurance Championship) cũng đặt ra nhiều thử thách cho các đội đua tham gia trong việc phát triển công nghệ và những cỗ xe đua mới.

Cuộc đua thường được diễn ra vào đầu mùa hè, khoảng tháng 6 hàng năm. Đây là khoảng thời gian được xem là có khí hậu khá khắc nghiệt, với nhiệt độ đôi khi rất cao và những cơn mưa lớn thì không thể đoán trước. Đây là thời điểm mà khí hậu ở Pháp khá nắng cộng thêm vào sức nóng của những chiếc xe đua khiến cho những chiếc quạt thông gió của xe đua luôn làm việc hết công suất.

Cuộc đua thường được bắt đầu vào khoảng giữa giờ chiều, đua qua đêm và sáng kết thúc vào thời điểm cuộc đua bắt đầu ở ngày hôm sau. Trong 24h, các đối thủ sẽ phải hoàn thành chặng đua hơn 5.000 km. Kỷ lục hiện tại được thiết lập vào năm 2010 khi với thời gian 24h, đã hoàn thành chặng đua 5.410 km.

Cuộc đua đã mang đến cảm hứng cho rất nhiều cuộc đua khác trên thế giới tổ chức theo mẫu đua 24h như Giải đua American Le Mans Series và European based Le Mans Series tại các trường đua như Daytona, Nurburgring, Spa-Francorchamps, Sebring và núi Panorama.

Trong một thời gian dài, giải đua 24 Hours of Le Mans được xem như giải đua xe thế giới mặc dù danh tiếng của giải đua 24 Hours of Le Mans luôn lớn mạnh hơn giải đua thế giới. 

24 Hours of Le Mans được xem là một trong những bộ phận quan trọng của giải đua xe thế giới cùng với F1, IndyCars và Sports Car racing trong sự nghiệp của mỗi tay đua. 

Ngoài ra, 

24 Hours of Le Mans còn được xem như là 1 trong 3 giải đua lớn nhất thế giới cùng với giải đua 12 Hours of Sebring và 24 Hours of Daytona.

Các đội đua tham dự Các đội đua tham dự Le Mans khá phong phú và đa dạng. 

Thông thường là các nhà sản xuất xe, những đại diện luôn háo hức được chứng tỏ sức mạnh của mình, sự bền bĩ, khả năng tiêu thụ nhiên liệu ở chặng đua. 

Còn có các đội đua chuyên nghiệp bao gồm những tay đua lựa chọn các mẫu xe đua đại diện để tham gia thi đấu. 

Bên cạnh đó còn có các đội đua được một số tập đoàn lớn "chống lưng" lấy tên tuổi cho mục đích thương mại của mình. 

Ngoài ra còn có các đội đua nghiệp dư cũng góp phần tạo nên sắc màu cho giải đua..

"Chìa khóa" tại Lemans 24h

Một trong những chìa khóa chiến thắng tại Le Mans chính là tốc độ tối đa được mang đến trong thời gian dài. Điều này có nghĩa là các hãng sản xuất ô tô sẽ nỗ lực mang đến cho chiếc xe đua của mình một tốc độ tối đa nhưng ít biến động. Trong khi các đối thủ cạnh tranh nỗ lực giảm cân cho chiếc xe đua thì Bugatti lại bắt đầu phát triển đẩy mạnh khí động học. Với việc sử dụng các đường cong đơn giản không cầu kỳ nhằm tăng tốc độ là một trong những bí kíp của nhà vô địch. 

Sau khi chiến tranh thế giới lần II kết thúc, 24 Hours of Le Mans quay trở lại hầu hết các nhà sản xuất xe đều chú ý đến việc sắp xếp khí động học hợp lý. Một ví dụ đáng chú ý trong những thay đổi được mang lại bởi khí động học giải đua năm 1950. 

Nhiều năm trôi qua, phần thân xe có thể lớn hơn nhưng lại được làm với những vật liệu nhẹ. Thân xe lớn có thể cung cấp thêm lực cho các biến mà không làm tăng lực cản cho phép xe đua duy trì tốc độ tối đa

Lịch sử Lemans 24h 

1923-1939

24 Hours of Le Mans lần đầu tiên được tổ chức vào ngày 26-27 tháng 5 năm 1923 tại các đường giao thông xung quanh Le Mans. Ban đầu, ban tổ chức dự định sẽ tổ chức theo khuôn khổ 3 năm 1 lần. Ý tưởng này đã bị loại bỏ vào năm 1928 và giải đua được tổ chức thường niên tìm ra người chiến thắng từng năm 1. Các giải đua thời kỳ đầu gắn liền với chiến thắng của các đội như Pháp, Anh, Ý của các nhãn hiệu như Bugatti, Bentley, và Alfa Romeo, Marques chi phối. Những đổi mới trong lĩnh vực thiết kế ô tô đã bắt đầu xuất hiện vào cuối những năm 1930 khi Bugatti và Alfa Romeo bắt đầu đưa vào cuộc đua những mẫu thân xe chạy khí động học cao hơn. Cuộc đua bị gián đoạn khoảng 10 năm do những bạo loạn tại nước Pháp và chiến tranh thế giới lần thứ 2.

1949-1969 

Năm 1949 là cuộc đua 24 Hours of Le Mans trở lại với người hâm mộ sau giai đoạn gián đoạn lâu dài. Sau khi hình thành các giải vô địch đua xe quốc tế vào năm 1953 có sự góp mặt của Le Mans thì các nhãn hiệu hành đầu như Ferrari, Aston Martin, Mercedes-Benz, Jaguar, và nhiều hãng khác bắt đấu tập trung vào việc sản xuất các mẫu xe dành riêng cho việc đua xe. Tuy nhiên, đôi khi sự cạnh tranh có thể dẫn tới bi kịch, năm 1955 một tai nạn thảm khốc đã xảy ra khi tay đua Pierre Levegh bị tai nạn đâm xe đua của mình vào đám đông khán giả khiến 80 người chết. Vụ việc đã làm kinh động cả làng đua xe bây giờ. Tuy mức độ an toàn chưa được đảm bảo nhưng mỗi chiếc xe thời đấy cũng sở hữu tốc độ khoảng 320km/giờ. 

1970-1980 

Bước vào thập kỷ mới, cuộc đua đã trở lại với những mẫu xe đua sở hữu tốc độ "cực đoan hơn". Porsche 917, 935, và 936 đã thống trị giải đua suốt một thời gian dài, nhưng sự hồi sinh của nhà sản xuất nước Pháp đã mang lại những chiến thắng đầu tiên kể từ năm 1950. Thập kỷ này cũng chứng kiến những màn trình diễn ấn tượng từ các tay đua nghiệp dư. Tay đua John Wyer của Mirage đã giành chiến thắng vào năm 1975 với mẫu xe đua mang tên Jean Rondeau 1980. 

1981-1993 

Kể từ năm 1980, Porsche là cái tên được nhắc nhiều nhất tại 24 Hours of Le Mans với những thách tích đáng ngưỡng mộ trong việc tiết kiệm nhiên liệu. Jaguar và Mercedes-Benz cùng trở lại và là một đối thủ thách thức đáng gờm. Đặc biệt Jaguar là nhãn hiệu đầu tiên phá vỡ sự thống trị của Porsche với những chiến thắng trong năm 1988 và 1990 (với các XJR-9 và Jaguar XJR-12 tương ứng). Mercedes-Benz cũng gặt hái thành công trong năm 1989 khi mang tên giải đua mẫu xe được mệnh danh "Mũi tên bạc" Sauber C9.

1994-1999 

Sau khi giải đua xe thế giới bị gián đoạn, Le Mans đã nghĩ đến việc hồi sinh bằng những mẫu xe đua lớn. Do những quy tắc còn lỏng lẻo nên Porsche đã thành công trong việc thuyết phục BTC rằng Dauer 962 là một siêu xe đủ sức tham gia giải đua này. 

2000-2005 

Nhiều nhà sản xuất ôtô lớn rút khỏi cuộc đua xe thể thao sau giải đua 1999, bởi vì các chi phí liên quan. Chỉ có Cadillac và Audi vẫn duy trì vị trí đứng của mình tại Le Mans. Với những ưu thế của R8, Audi liên tiếp dành chiến thắng trong những cuộc đối đầu. Cadillac đã liên tiếp thất bại sau 3 năm. Mặc dù các nhãn hiệu như Panoz, Chrysler, và MG đều nỗ lực nhưng không mẫu xe nào vượt qua được hiệu suất của R8. Sau ba chiến thắng liên tiếp, Audi cung cấp động cơ, đội ngũ nhân viên và tay đua của mình cho đối tác Bentley, nhãn hiệu trở lại vào năm 2001.

Từ năm 2006 

Sau những chiến thắng vang dội của R8 thì vào cuối năm 2005, Audi tiếp tục mang đển với giải một thách thức mới R10 TDI. Mặc dù không phải là động cơ diesel đầu tiên được sử dụng trong giải đua nhưng nó là mẫu xe đầu tiên chiến thắng tại Le Mans. Thời kỳ này đã có nhiều mẫu xe sử dụng các nhiên liệu khác nhau như ethanol sinh học, 

Vào năm 2008, giải đua 24 Hours of Le Mans thực sự là một cuộc đua lớn giữa R10 TDI Audi và Peugeot 908 HDi FAP. Sau 24 giờ đua, chiếc Audi đã giành chiến thắng với việc cán đích nhanh hơn đối thủ của mình 10 phút. 

Năm 2009, 24 Hours of Le Mans chứng kiến hệ thông phục hồi năng lượng mới của Peugeot. Aston Martin tập trung vào phân lớp LMP1, nhưng vẫn chạy đua GT1 với các nhóm tư nhân khác. Audi vẫn tiếp tục mang R15 TDI tới thi đấu nhưng Peugeot mới là người chiếnn thắng đầu tiên từ năm 1933. 

Năm 2011, Porsche vẫn là nhà sản xuất thành công nhất với 16 chiến thắng kỷ lục tổng thể, trong đó có kỷ lục 7 lần thắng liên tiếp.

Thành tích tay đua Lemans 24h

Giải đua 24 Hours of Le Mans được đánh giá là một trong những giải đua lâu đời nhất hành tinh, vì thế danh sách những tay đua, đội đua vinh danh cũng không hề ít. Tay đua được vinh danh thành công nhất lịch sử Le Mans là tay đua người Đan Mạch Tom Kristensen với tám chiến thắng. 

Trong nhiều năm qua, các nhà sản xuất đã bắt đầu chú trọng đến việc xây dựng hình ảnh của mình thông qua các cuộc đua. 

Đến nay, Porsche là nhãn hiệu thành công nhất trong lịch sử giải đua, với 16 chiến thắng tổng thế, trong đó có 7 chiến thắng liên tiếp từ năm 1981-1987. 

Theo ngay sau là Audi với 10 chiến thắng, Ferrari đứng thứ 3 với 9 chiến thắng, trong đó có 6 chiến thắng liền mạch từ 1960-1965.

Giai đoạn gần đây, Audi đã thống trị giải đua, thắng 10 trong 14 lần tham dự. Audi và đội Joest đã có hai hat-trick, đầu tiên là vào năm 2000, năm 2001, và 2002. 

Jaguar có bảy trận thắng, trong khi Bentley, Alfa Romeo, và Ford đều thu được những chiến thắng khi tham gia. 

Mazda là nhãn hiệu duy nhất của Nhật Bản dành được chiến thắng tại Le Mans, mặc dù các nhãn hiệu Nhật Bản đều rất nỗ lực khi tham gia giải đua này. Chiến thắng năm 1991 của Mazda là chiến thắng chỉ với một động cơ quay. Hai tay đua nổi bật với số lượng lần chiến thắng là Jacky Ickx và Dane Tom Kristensen. Jacky Ickx là tay đua đầu tiên thiết lập được kỷ lục với 6 chiến thắng được gặt hái từ năm 1969 và 1982, trở thành tay đua vĩ đại của Le Mans thời bấy giờ.Tuy nhiên kỷ lục đó đã bị phá vỡ bởi Dane Tom Kristensen với 8 chiến thắng từ 1997 và 2008, trong đó có sáu liên tiếp. Tay đua Woolf Barnato 3 lần chiến thắng liên tiếp (1928-1930) và tay đua huyền thoại người  Mỹ AJ Foyt (1967) giành chiến thắng trong lần duy nhất tham gia. 

Tai nạn đường đua Lemans 24h

24hours of Le Mans là một cuộc đua được đánh giá mức độ nguy hiểm và thửu thách khá cao. Trong lịch sử cuộc đua, đã có nhiều vụ tai nạn xảy ra, một vài trong số đó đã gây tử vong cho tay đua.

Thời điểm tồi tệ nhất trong lịch sử Lemans 24h là cuộc đua năm 1955, khi tay đua Pierre Levegh bị lệch lái đã tông vào phía khán giả khiến cho tay đua này và 80 khán giả bị thiệt mạng. Vụ tai nạn đã khiến cả làng thể thao rúng động, các chặng đua năm 1955 đã bị hủy bỏ. Một số quốc gia tham gia chặng đua đã có những phản ứng, ví dụ như Đức và Thụy Sĩ đã cấm phát chương trình về cuộc đua này trên toàn quốc. Sau tai nạn này, BTC bắt đầu xây dựng những quy định nghiêm khắc về an toàn cho các dòng xe ô tô thể thao, tay đua và khán giả. 

Năm 1986, tay đua Jo Gartner lái chiếc 962C Porsche bị mất lái và đâm thẳng vào Mulsanne khiến anh chết ngay tại chỗ.

Mercedes-Benz cũng là một trong những nhãn hiệu xe gặp tai nạn trong lịch sử cuộc đua, nhưng may mắn không có thương vong nào xảy ra. Năm 1991, chiếc CLRs Mercedes-Benz tham gia cuộc đua với công nghệ khí động học không ổn định. Mercedes đã tuyên bố họ đã giải quyết được vấn đề đó sau ngày thử xe nhưng vấn đề đã xảy ra ngay giờ làm nóng máy. Tay đua Mark Webber đã bị lật xe 2 lần. Tay đua Peter Dumbreck thì bị bay qua hàng rào. Sau những vụ tai nạn này, Mercedes quyết định rút khỏi cuộc đua. 

Năm 2011, hai vụ tai nạn khủng khiếp xảy ra đối với 2 trong 3 chiếc xe tham gia đua của Audi trong lớp LMP1. Chiếc xe đua của Allan McNish đã va chạm với một chiếc xe của Ferrari khiến cho chiếc xe đua của McNish bị va đập mạnh vào hàng rào và vỡ thân xe. Tay đua thứ 2 của Audi là Mike Rockenfeller cũng gặp tai nạn khi va chạm với chiếc Ferrari GT.

Rally Racing

RaLLy Racing là gì ?

RaLLy Racing  là hình thức đua xe gián tiếp, xem tay đua nào hoàn thành vòng đua trong thời gian nhanh hơn. 

Giải vô địch đua xe thế giới (WRC) bắt đầu vào năm 1973 và được tổ chức bởi FIA (Fédération Internationale de l'Automobile). Đây là loạt giải đua xe đua hàng đầu trên toàn cầu. Tất cả các phương tiện tham gia WRC phải được phát triển từ ô tô sản xuất hàng loạt và thi đấu trên các tuyến đường được chỉ định, bao gồm nhiều địa hình khác nhau, bao gồm rừng nhiệt đới, đường lầy lội, đường phủ đầy tuyết, sa mạc và đường núi quanh co. 

Dựa trên thông số kỹ thuật của xe, các cuộc đua WRC được chia thành hai loại chính: 

Nhóm sản xuất N và Nhóm sửa đổi A.

Mỗi nhóm lại được chia thành bốn loại phụ dựa trên dung tích động cơ.

Nhóm A: A8: Xe cải tiến có dung tích trên 2000cc A7: Ô tô cải tiến từ 1601-2000cc A6: Ô tô cải tiến từ 1401-1600cc A5: Ô tô cải tiến có dung tích lên tới 1400cc. 

Nhóm N: N4: Sản xuất ô tô có dung tích trên 2000cc N3: Sản xuất ô tô có dung tích từ 1601-2000cc N2: Sản xuất ô tô từ 1401-1600cc N1: Sản xuất ô tô có dung tích đến 1400cc 

Mỗi nhóm yêu cầu tối thiểu 5 xe để tranh tài ở mỗi hạng mục; nếu không đủ 5 xe thì sẽ được thăng tiến bắt buộc lên nhóm cao hơn để đua.

Mỗi sự kiện WRC bao gồm 2 ngày trinh sát, 1 ngày kiểm tra thiết bị và 3 ngày đua. M

ỗi sự kiện được chia thành 3 chặng, với khoảng 15 đến 25 giai đoạn đặc biệt (SS) cho mỗi sự kiện. 

Các tuyến SS này bị đóng cửa đối với công chúng và thường có chiều dài từ 10 đến 50 km. 

Tổng quãng đường trong các chặng SS được giới hạn ở 400 km. 

Người chiến thắng được xác định bằng thời gian tích lũy mà mỗi tay đua cần để hoàn thành tất cả các chặng SS, tính đến phần mười giây gần nhất, với tốc độ dự kiến ​​trung bình là 110 km một giờ và tối đa là 132 km một giờ.

Hệ thống tính điểm của WRC tương tự như F1. Điểm cho 8 vị trí đầu tiên lần lượt là 10, 8, 6, 5, 4, 3, 2 và 1. Những điểm này đóng góp vào cả điểm cá nhân của người lái xe và điểm hàng năm của đội. Đội và tay đua có số điểm cao nhất cuối năm sẽ giành danh hiệu vô địch.

Quy định của FIA quy định rằng mỗi đội của nhà sản xuất chỉ được phép đưa ra hai chiếc xe cho chức vô địch. Hơn nữa, các đội tham gia phải cạnh tranh trong suốt cả năm để tranh giành điểm đồng đội hàng năm. Xem xét các quy định này, điểm của đội được trao dựa trên thành tích của hai tay đua xuất sắc nhất trong đội.

Các nhà sản xuất được yêu cầu tham gia ít nhất mười sự kiện hàng năm, trong đó có ít nhất hai sự kiện bên ngoài Châu Âu. 

Khác với các cuộc đua vòng quanh điển hình như F1, 24h lemans ... Rally không đua trực tiếp giữa các phương tiện. Thay vào đó, các xe được tính giờ theo đồng hồ. Những chiếc xe xuất phát theo từng khoảng thời gian và trọng tâm là đạt được thời gian tốt nhất qua từng chặng.

Đồng hồ: Người chiến thắng cuối cùng của cuộc đua được xác định bằng lượng thời gian dành cho tất cả các chặng ít nhất.

Hệ thống điểm: Điểm được trao dựa trên vị trí của các tay đua trong mỗi chặng đua. Điểm tích lũy sẽ xác định tay đua và đội vô địch hàng năm.

Kiểm soát thời gian: Cuộc biểu tình diễn ra theo một thời gian biểu nghiêm ngặt. Hình phạt được áp dụng đối với trường hợp đến sớm hoặc đến muộn tại các trạm kiểm soát.

Khu dịch vụ: Sau khi hoàn thành một số giai đoạn nhất định, xe được phép có thời gian nhất định để sửa chữa. Hình phạt về thời gian được áp dụng nếu vượt quá giới hạn này.

Động cơ và hộp số: Xe WRC thường có hộp số tuần tự 6 cấp nằm gần bảng điều khiển. Việc chuyển số được thực hiện bằng hệ thống lẫy chuyển số, với thời gian chuyển số mất khoảng 50 mili giây.

Xe WRC sử dụng động cơ tăng áp 2.0 lít sản sinh công suất lên tới 300 mã lực, kết hợp với hệ dẫn động bốn bánh. Chúng được trang bị lốp cỡ lớn, được thiết kế đặc biệt phù hợp với nhiều địa hình khác nhau.

Lựa chọn lốp xe: Việc lựa chọn lốp xe là rất quan trọng, tùy thuộc vào điều kiện bề mặt và thời tiết. Nhiều nhà sản xuất lốp xe khác nhau, chẳng hạn như Pirelli và Michelin, cũng cung cấp giải pháp chống thủng.

Ở môn raLLy racing thì các tay đua xuất phát theo thứ tự, không bị tay đua nào cản đường, chỉ với mục tiêu cố gắng chạy nhanh nhất có thể. Người nào chạy nhanh hơn (có thời gian vòng chạy ít hơn) sẽ là người xếp hạng cao hơn. 

Ở môn raLLy racing thì thời gian hoàn thành cuộc đua là căn cứ trực tiếp để xác định kết quả.

Các cuộc đua raLLy thường không được tổ chức ở các trường đua chuyên dụng, mà được tổ chức ở các con đường giao thông (có thể là đường nhựa, đường rừng, đường hẻm v.v…) được khoanh vùng trong thời gian tổ chức đua.

Các giải đua xe raLLy nổi tiếng là Dakar Rally, World Rally Championship.

Cũng có thể coi các phiên chạy phân hạng F1 và phân hạng MotoGP là một kiểu đua Rally đặc biệt.

Theo thống kê năm 1975, 75 người đã bỏ mạng trên đường đua Dakar RaLLy - một trong những giải đua rally khắc nghiệt nhất thế giới. Đua trên địa hình thực, không một rào chắn, vì thế từ khi ra đời, nó luôn có sức hấp dẫn nghẹt thở với các tay đua cũng như người hâm mộ đua xe  thể thao. 

RaLLy Racing là "cái nôi" của môn thể thao đua xe

Là “cái nôi” của môn thể thao đua xe (motorsport), raLLy racing mang tới cảm giác hoang dại, nguy hiểm nghẹt thở trên từng km. Không một chặng nào trên đường đua raLLy giống nhau. Chúng thay đổi qua nhiều dạng địa hình vì thế đòi hỏi người tham gia có một bản lĩnh thép. 

RaLLy Racing được cho là bắt nguồn từ Pháp, với cuộc đua dài 127 km từ Paris đến Rouen do tạp chí Le Petit tài trợ. 

Đến tháng 1-1911, sự kiện Monte Carlo RaLLy tổ chức lần đầu tiên với tên gọi “raLLy”. Mô hình đi từ điểm A đến điểm B trở thành nền tảng hình thành thể thức đua raLLy hiện nay.

Từ lúc ra đời, thể thức đua raLLy đã trải qua nhiều thăng trầm, có lúc bị cấm do mức độ nguy hiểm của nó. Song qua nhiều thập kỷ cải tiến về phương tiện, kỹ thuật, cứu hộ,... RaLLy Racing ngày nay đã phổ biến và thu hút đông đảo người mến mộ. 

Hiện nay raLLy racing có 2 thể loại đua là đua đường trường (Stage Rallies) và đua đường bộ (Road Rallies). Đua đường trường có địa hình phức tạp hơn, còn đua đường bộ thường diễn ra trên các đường cao tốc công cộng.

Cuộc đua thường diễn ra liên tục vào 3 ngày cuối tuần. 

Người thắng cuộc tính dựa trên tổng số thời gian đua nhanh nhất qua các chặng. Có 15-25 chặng đua và nhiều chặng lên tới 24,000 km. 

Điểm khác biệt của raLLy racing so với các thể thức đua khác là ở cách thức đua. 

Tay đua thực hiện chặng đua thông qua ‘dẫn đường’ của người đồng lái (co-driver). 

Đồng lái (co-driver) thường ngồi ghế sau điều hướng qua một bảng tốc độ chi tiết, dự đoán địa hình và điều hướng người lái đi đúng hướng, về đích nhanh nhất.

Nếu ở F1, việc hoàn thành đường đua phụ thuộc hoàn toàn vào người lái, thì với raLLy racing, người đồng lái sẽ kiểm soát hướng đi, tốc độ. Tính đoàn kết và linh hoạt xử lý tình huống đặt lên hàng đầu được đặt lên hàng đầu trong thời gian đua.

Với độ phức tạp và thời gian đua dài, raLLy racing mang đến những cung đường đua mạo hiểm bậc nhất. 

Nổi tiếng như Dakar RaLLy từng tổ chức tại châu Mỹ và Saura Arabia. 

Ban đầu, lộ trình đường đua kéo dài 10.000km từ Paris đến Dakar, thủ đô của Senegal, vắt qua cả 2 quốc gia Algeria, Niger. 

Các tay đua tham gia không chỉ cần tốc độ nhanh mà còn phải đảm bảo mạng sống an toàn trước bão cát, giá băng, thú dữ, khủng bố... 

Tiếp theo là giải đua raLLy lớn nhất hành tinh tổ chức bởi FIA: The FIA World Rally Championship (WRC). 

Các đối thủ cạnh tranh qua 13 vòng. Mỗi vòng được tổ chức ở một quốc gia khác nhau với đặc điểm hoàn toàn khác nhau. 

Ví dụ như RaLLy Thụy Điển có nhiều tuyết còn đường đua tại Wales Rally GB lại mưa và nhiều bùn. 

Người chiến thắng sẽ đăng quang World Rally Champion vào tháng 11.

Một trong những điều thú vị và hấp dẫn nhất đối với những người hâm mộ WRC, đó là không phải những công nghệ cao siêu như F1, những cỗ máy xa xỉ như GT, mà chính những chiếc xe quen thuộc bạn thấy hằng ngày, thậm chí 1 chiếc y chang đang nằm trong ga-ra nhà bạn, đang vào cua ngọt ngào ở tốc độ 3 con số. Xe tham gia WRC dựng trên cơ sở các phiên bản thương mại động cơ 2.0l 4 xi lanh. Nhưng dù nhìn chúng tương tự như những chiếc xe thương mại, tất cả những gì thực sự về chúng lại hoàn toàn khác biệt.

Luật của FIA qui định mỗi chiếc xe đua trong WRC phải dựa trên khung hình tiêu chuẩn của 1 chiếc xe thương mại. Để tham gia WRC, chiếc xe sẽ được “lột trụi” chỉ còn từng phần khung kim loại. Những mối hàn theo kiểu điểm sẽ được thay thế bởi những “đường khâu” theo kiểu hàn mối nối. Tất cả những phần không cần thiết trên khung của 1 chiếc thương mại sẽ được loại bỏ để làm giảm trọng lượng xe. 

Sau đó, người ta hàn vào bên trong xe 1 bộ khung bảo vệ như 1 cái lồng để chống biến dạng cabin khi tai nạn. Những công việc này tốn khoảng 700 giờ lao động, giúp bộ khung cứng và vững chắc hơn nhiều lần so với nguyên bản. Một minh họa rõ nét là sức chịu tải của bộ khung xe WRC cao gấp 10 lần xe nguyên bản.

Phần động cơ xe cũng được thay đổi rất nhiều. FIA qui định tất cả động cơ WRC phải có bộ phận giới hạn lượng khí nạp đường kính 34mm tại ống dẫn khí nạp của động cơ. Qui định này nhằm hạn chế công suất của xe ở tầm 300bhp. Thân động cơ và nắp xy lanh phải là của chiếc xe nguyên bản chạy trên đường công cộng, nhưng trục cơ, tay biên, piston, van, và trục cam được phép thay đổi. Tăng áp trên xe thường có áp suất tầm 4-5 bar. Trên xe nguyên bản nạp khí tự nhiên, áp suất ở điều kiện môi trường tiêu chuẩn là 1 bar.

Thường các xe có tăng áp hay bị trễ ga, nghĩa là phải mất 1 thời gian nhất định sau khi đạp ga, tăng áp mới phản ứng, làm việc tăng công suất cho động cơ không nhanh nhạy và kịp thời. Nhờ có hệ thống chống trễ cho tăng áp, vấn đề này được cải thiện, đồng thời áp suất luôn ở mức tối đa. Kết quả là momen xoắn của những chiếc xe ưa nhảy nhót và lội bùn này lên tới tầm 700Nm (tùy mức căn chỉnh cho các đường đua). Con số này tương đương với mức momen của động cơ 6.0l V12 lắp trên Ferrari Enzo.

Tất cả xe đua trong WRC đều dẫn động 4 bánh và trang bị hộp số bán tự động 6 cấp. Cơ chế sang số điều khiển điện tử cho phép các tay đua sang số không cần li hợp trong thời gian chỉ vài phần trăm giây; chỉ có các hộp số F1 mới có thể sang số với tốc độ tương đương.

Bên cạnh đó, hầu hết các xe đều có hệ thống xuất phát ở vòng tua cao như trên xe F1, giúp xe có khả năng rời vạch xuất phát nhanh nhất. Tuy vậy, những chiếc xe đua này vẫn có chân côn, các tay đua chỉ dùng nó khi đang dừng ở vạch xuất phát.

Nội thất với da bọc và trang thiết bị tiện nghi là điều xa lạ với xe đua. Và ở xe WRC, chỉ có kim loại trần trụi và 2 chiếc ghế bằng sợi carbon vừa vặn với 2 tay lái chính và phụ. Tất cả phiên bản thương mại của xe WRC đều có 4 chỗ, nhưng trên đường đua, khoảng trống phía sau được chiếm trọn bởi những chiếc ống của bộ khung bảo vệ. Trần xe đua WRC có đủ trang bị cần thiết cho môn thể thao mạo hiểm và bụi bặm này: bộ dụng cụ, bình chữa cháy và cả bánh dự phòng được cài vào, hoặc đặt bên dưới, giúp cho trọng tâm xe ở mức thấp nhất có thể. 

Cánh gió và các hỗ trợ về khí động học khác cũng được cho phép trong rally. Không chỉ giúp làm mát các bộ phận như động cơ, phanh, và giữ độ ổn định cũng như tốc độ tối ưu cho xe như trong các môn thể thao tốc độ khác, những thiết kế khí động học cho rally còn phải giúp xe ổn định cả khi…BAY.

Cuối cùng là những thay đổi về điện và điện tử của xe. Giống như các xe đua khác, xe đua rally có phần mềm điều khiển các thiết bị như động cơ thay đổi tùy điều kiện đường đua, thời tiết, và khả năng của tay đua.

Kết quả của những thay đổi trên là một chiếc xe bề ngoài giản dị nhưng có khả năng đạt 100km/h từ lúc đứng yên trong khoảng 3 giây, nhanh hơn hầu hết các siêu xe thương mại. Khả năng tăng tốc này hiện diện trên tất cả các kiểu bề mặt đường đua. Và bên cạnh đó, khả năng đặc trưng của xe đua rally là những cú lết bánh, lách qua những gốc cây, trên 1 đường đua nhỏ hẹp đầy sỏi và bụi, ở tốc độ…hơn 200 km/h.

Peugeot 307 WRC Evo3

Động cơ: I4 1997cc; 4 tăng áp của Garret

Công suất: 300 bhp@5250 rpm

Momen xoắn: 580 Nm@3500+ rpm

Trọng lượng: 1230 kg

Ford Focus (Mk2) RS 08

Động cơ: I4 1997cc; 4 tăng áp của Garret

Công suất: 300 bhp@6000 rpm

Momen xoắn: 550 Nm@4000 rpm

Trọng lượng: 1230 kg

Dạng thân xe: Hatchback

Subaru Impreza (44S) WRC07

Động cơ: Boxer 4 xi lanh 1994cc; 4 tăng áp kiểu boxer của IHI

Công suất: 300 bhp@5500 rpm

Momen xoắn: 600 Nm@4000 rpm

Trọng lượng: 1230 kg

Dạng thân xe: Sedan

Mitsubishi Lancer WRC05

Động cơ: I4 1996cc; 4 tăng áp của Mitsubishi

Công suất: 300 bhp@5500 rpm

Momen xoắn: 550 Nm@3500 rpm

Trọng lượng: 1230 kg

Dạng thân xe: Sedan 

Thử thách thay đổi liên tục nên hầu như xe đua raLLy phải có động cơ rất ‘trâu’

Năm 1997, loại xe dành riêng cho RaLLy ra mắt công chúng với quy định rất nghiêm ngặt. Mức dung tích tối thiểu là 2500cc. Tay đua có thể tăng dung tích động cơ lên 2.0L, bổ sung hệ dẫn động bốn bánh, và giảm trọng lượng xuống tối thiểu 1230 kg.

Ban đầu, các tay đua sử dụng xe hơi hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian (4WD) khá nặng, khó điều khiển. Những năm 1980, những chiếc xe có hệ dẫn động cầu sau (RWD) ra đời khắc phục những mạnh mẽ khuyết điểm trên. RWD có trọng lượng nhẹ, mã lực phanh lớn, lực kéo lớn trên các bề mặt sỏi, đá. 

Tiêu biểu có thể kể đến như Toyota Celica, Mitsubishi Celeste, Mitsubishi Lancer, Ford Capri, Datsun 240Z, BMW 2002 or 3-series, Mazda RX-3, RX-4 or RX-7, Opel Kadette, Datsun 510,... 

Từ 2011-2016, quy tắc cho xe WRC thay đổi. Những chiếc xe nhỏ gọn với động cơ tăng áp trực tiếp lên tới 1.6L, với bộ lọc khí 33mm và cảm biến áp suất tuyệt đối là 2.5.

Năm 2017, động cơ tăng áp 1.6L vẫn được giữ lại, tuy nhiên, đường kính turbo đã tăng từ 33mm lên 36mm. Các nhà sản xuất cũng được tự do tối đa hóa khí động học và phanh. Họ cũng cho phép sử dụng các vi sai ngắt tự động bằng điện nhưng vi sai phía trước và phía sau vẫn phải là cơ khí.

Các dòng xe mới với hệ dẫn động tất cả các bánh (AWD) như Quattro, Mitsubishi Evo, Subaru WRX ra đời mang đến một kỷ nguyên mới. Subaru WRX STi là lựa chọn tuyệt vời cho đường đua rally, một huyền thoại với hệ thống giảm xóc, phanh, động cơ cải tiến. Tuy nhiên, yếu tố tiên quyết nhất vẫn là giao tiếp giữa người lái và đồng lái. Ở địa hình trắc trở, tốc độ di chuyển cao, chỉ “sai một ly” thôi cũng có thể đe dọa tính mạng cả đội. 

Cơ hội nào cho Việt Nam

Việt Nam có rất nhiều thuận lợi để xây dựng các chặng đua rally. Mũi Dinh - Ninh Thuận là nơi được nhiều chuyên gia đánh giá cao. Địa hình đồi cát đặc biệt, chất cát mềm và thay đổi liên tục theo tốc gió. Ngoài ra ở Việt Nam cũng có nhiều dạng địa hình khác như dốc núi cheo leo, cao nguyên, đồng bằng,... trải dài từ Bắc vào Nam. Điều này khiến tay đua khó xử lý bánh lái hơn, dễ bị kẹt bất kỳ lúc nào. 

Tuy nhiên, môn thể thao đua xe chưa được đầu tư nghiêm túc, chuyên nghiệp khiến câu hỏi khi nào Việt Nam có thể tổ chức một giải đua rally chính thức vẫn còn bỏ ngỏ.

Trong lịch sử, raLLy racing được biết đến như là môn thể thao xe đem lại hàng tỷ đô lợi nhuận mỗi giải. Thể thức này khiến hàng triệu người Mỹ chi mạnh tay và dành cả cuối tuần chiêm ngưỡng những con ‘quái thú’ chinh chiến. Rõ ràng, Việt Nam hội tụ những tiềm năng ban đầu để phát triển. Vì thế một giải đua xe đường trường đúng nghĩa là dấu hiệu đáng mong đợi với các tín đồ xe. 

Drift Racing

Xuất phát từ Nhật Bản vào những năm đầu thập niên 60, Drifting chỉ là một môn thể thao đường phố nguy hiểm và bất hợp pháp. Trải qua hàng thập kỷ với sự nỗ lực của rất nhiều tay đua, Drifting chính thức được công nhận, thậm chí nổi tiếng toàn cầu với hàng loạt giải đua danh giá.

Sức hấp dẫn của "Drifting"

Với Drifting, người lái dựa trên kỹ thuật để cố tình thả trôi bánh xe qua khúc cua, kéo chiếc xe vào đường trượt một cách ngoạn mục, có kiểm soát. Tuy khó nhằn, nhưng hiện nay, nhiều nước đã đưa bộ môn này thành giải thi đấu riêng. Cụ thể như: D1 Grand Prix, Japan Grand Touring Championship, Autoclub Speedway,...

Khói mù mịt, tiếng động cơ gào rú, mùi cao su cháy - đó chính xác là những trải nghiệm chân thực nhất tại giải đua Drift. Nhiều cổ động viên chia sẻ lại rằng mùi cao su làm họ bị nghẹn cổ họng, chảy nước mắt, song đổi lại là những phút giây phấn khích cực độ khi theo dõi các màn rê đuôi xe ‘điệu nghệ’ chưa từng có.

Tờ Japan Times đánh giá: Fans hâm mộ đua xe Công thức 1 cần phải tham gia giải đua Drift trực tiếp ít nhất một lần trong đời, bởi nó mang lại trải nghiệm khác biệt, hồi hộp gấp đôi so với các sự kiện thể thao khác.

Nơi "Drifting" khởi đầu

Không ai biết chính xác ngày khởi sinh của Drifting. Theo MotoIQ, nó bắt đầu từ Kunimitsu Takahashi - một tay đua Motorcycle Grand Prix và Công thức 1 vào những năm 1960, 1970.

Bắt đầu sự nghiệp năm 1965, sau 30 năm, anh giành chiến thắng hạng GT2 với chiếc Honda NSX. Ngoài tài năng, anh còn thu hút giới ‘tốc độ’ bởi phong cách đua xe khác biệt.

Tiếp cận góc cua với tốc độ cao nhất, Kunimitsu thể hiện màn rê đuôi xe độc nhất vô nhị. Anh sử dụng kỹ thuật tiết lưu (throttle techniques), giữ chiếc xe ở góc trượt này cho đến khi nó trở về quỹ đạo chuẩn và tiếp tục đường đua.

Tay đua tiếp theo có công ‘ươm mầm’ và phát triển Drifting là Keiichi Tsuchiya, còn được gọi là Dorikin hay “Drift King”. Không giống như nhiều tay đua tham gia vào Racing chuyên nghiệp tại Nhật Bản, Tsuchiya khởi đầu là một tay đua đường phố.

Tự nhận mình có ảnh hưởng lớn từ Takahashi, Tsuchiya sử dụng Drift để vượt qua những đường núi dốc cheo leo. Sự luyện tập đầy thử thách này nhanh chóng mang lại kỹ năng cũng như danh tiếng cho anh, giúp anh có những hợp đồng giá trị như tham gia vào loạt game 1977 Fuji Fuji Freshman.Tuy nhiên Drifting lúc ấy vẫn chỉ được coi là đua xe bất hợp pháp (gọi là Touge racing).

Năm 1987, video Drift đầu tiên được ghi lại với tên gọi “Pluspy”. Video vẫn có lượng tìm kiếm lớn trên Youtube cho đến giờ. Trong video là hình ảnh Tsuchiya lái chiếc AE86 Toyota Levin với kỹ thuật kiểm soát tự tin, chủ động.

Video này đã khiến Tsuchiya phải nhận án phạt 12 tháng, nhưng đổi lại đã tạo ảnh hưởng vô cùng mạnh mẽ tới giới đua xe chuyên nghiệp Nhật Bản, khuyến khích hạt giống “drift” phát triển với tương lai sáng lạn hơn.

Sự ra đời của giải đua Drift đầu tiên

Năm 1986, tạp chí Carboy tạo ra giải đua Drift đầu tiên dựa trên số lượng tay đua ngày càng tăng, kéo theo một lượng không nhỏ fans hâm mộ thể loại này.

Tiếp theo, năm 1988, cùng với Daijiro Inada - người sáng lập tạp chí Video Option đã phê chuẩn Giải đua xe Drift mở rộng lần hai, là nền móng hình thành D1 Grand Prix - Giải đua Drift hàng đầu của Nhật Bản.

Ikaten bắt đầu chế tạo các trình điều khiển xe tốt hơn, còn Inada quyết định rằng cần thay mới hoàn toàn để phục vụ cho giải đua. Năm 2000, Giải đua Drift Nhật Bản (All Japan Drifting Championship) được phê chuẩn. Tham gia có Keiichi Tsuchiya và Manabu Orio với tư cách là giám khảo.

Vòng đầu tiên diễn ra vào tháng 10/2001 tại đường đua Ebisu, sau đó được xem là ‘thiên đường’ cho những fans hâm mô Drift khắp thế giới. Giải đua này được đổi tên thành D1 Grand Prix và giữ nguyên cho đến nay.

Luật thi đấu vô cùng đơn giản. Trong các vòng đầu, các tay đua sẽ được đánh giá cá nhân với tiêu chí chạy áp sát. Ở vòng 2, một thể thức mới được thêm vào gọi là Tsuisou Runs. Hai tay đua sẽ hoàn thành phần thi chỉ khi họ hoàn thành drifting và racing cùng một cách. Ban giám khảo xác định người thắng khi tay đua chính có thể tạo khoảng cách với đối thủ theo sau mình.

Nếu người theo sau thu hẹp khoảng cách đua, anh ta được đánh giá là người chiến thắng. Ở giải đua, các tay đua được phép thực hiện chạy nối đuôi nhau (Tandem runs) 10 lần. Năm 2002 giảm xuống còn 8 lần, và tăng lên 12 lần ở vòng hai. Sau đó, Round Four đưa con số 16 thành tiêu chuẩn và duy trì như vậy kể từ đó.

Từ xứ “mặt trời mọc” đến “khuấy đảo” hàng loạt trường đua F1

Drifting đã trải qua một quãng đường dài để phổ biến với người hâm mộ F1 toàn cầu. Tại Mỹ, có hẳn một bộ Công thức Formular Drift - là cơ sở cho các giải đua Drift. Kết hợp với Bộ quy tắc từ CLB xe thể thao của Mỹ (SCCA), Formula Drift đã tạo ra một loạt quy tắc nghiêm ngặt và chuyên nghiệp, độc nhất ở Mỹ. Thậm chí, Road Atlanta - đường đua F1 nổi tiếng với phức hợp những khúc cua móng ngựa gay cấn chỉ dành riêng cho Drifting.

Được biết, giải đấu đầu tiên tại Irwindale, C.A, Mỹ (2002) ghi nhận số người xem kỷ lục là 10.000 người, và tăng lên 15.000 vào năm tiếp theo. Năm 2005, Rhys Millen trở thành quán quân D1 đầu tiên không phải người Nhật Bản, cho thấy sức hấp dẫn của môn thể thao này lớn thế nào.

Đối với nhiều người, Drifting như một bộ môn vượt thời gian và dễ dàng phổ cập. Ông hoàng Drift Tsuchiya từng chia sẻ: “Mọi người không cần cảm thấy thích thú về xe để hiểu, Drifting có thể hiểu dễ dàng. Nó tạo ra những góc cua khét lửa, giống như trượt băng bằng ô tô vậy.”

Tựu chung lại, Drifting giống như một bộ môn nghệ thuật mạo hiểm đầy nghẹt thở, trong đó, những tay đua không khác gì một người chiến binh hoang dại. Với sức hút mạnh mẽ, lôi cuốn, Drifting sẽ còn tiến xa trong giới đua xe và được nhiều tay đua khao khát chinh phục.

Cách tính điểm đua Drift xe 

Giống như bất cứ cuộc đua thi nào, thi drift cũng đòi hỏi những yêu cầu an toàn nhất định. Điểm lưu ý là các xe tham gia drift phải được trang bị ghế ngồi kiểu xe đua với dây an toàn 5 điểm, đồng thời, lái xe nhất thiết phải đội mũ bảo hiểm. Đường chạy drift cũng được thiết kế chuyên dụng, thường ngắn hơn các loại đường đua khác. Chúng phải có ít nhất 5 tới 6 khúc cua và thông thường có hình chữ U.

Trong thi drift, người ta không căn cứ vào thời gian hoàn thành để đánh giá bài thi. 

Có hai hình thức chạy, solo - thường thực hiện khi bắt đầu cuộc thi và thi 2 người 1 lần (người trước người sau) - diễn ra khi vòng đấu loại solo đã kết thúc và chỉ còn lượng nhỏ tay lái. Các tiêu chí để đánh giá bài thi drift bao gồm:

Driving line (đường chạy qua mỗi cua): Yêu cầu đặt ra là đường đi của xe drift phải khít. Muốn làm được điều này, mui xe phải tiến sát với phần trong của cua. Để đạt điểm cao, lái xe cần trình diễn khả năng giữ đuôi xe sát với phần ngoài cua.

Speed (tốc độ): Trong thi drift xe, qua một góc cua, chạy nhanh hơn cũng được đánh giá cao hơn. Giám khảo thường thích những pha drift ngay từ lúc bắt đầu vào cua, ở trong cua và ra khỏi cua một cách nhanh chóng.

Drift angle (góc drift): Góc drift là góc của xe khi vào cua so với hướng của đường. Giám khảo cũng sẽ lưu tâm đến thời gian góc drift được duy trì. Nhất thiết những góc drift lý tưởng phải làm cho xe trở nên vuông góc với hướng của mặt đường.

Performance/execution (điểm trình diễn): Trong thi drift, giám khảo cho điểm trình diễn dựa trên những yếu tố như phong cách lái và lượng khói tạo ra từ bánh xe. Các lái xe có thể tranh thủ lấy điểm trình diễn bằng cách mở cửa hoặc thò tay hoặc đầu ra ngoài cửa sổ khi drift, nhưng thông thường, quy định của các cuộc thi là phải cho kính lên và đóng chặt cửa. Nhìn chung, drift vẫn còn nhiều điều để người hâm mộ có thể tìm hiểu.

Một giải drift thường có hai vòng: vòng kiểm tra và vòng loại trực tiếp.

Vòng kiểm tra được gọi là Tansou, trong đó tay đua phải cố gắng gây ấn tượng với ban giám khảo để được chọn vào vòng đấu loại trực tiếp.

Vòng này thường được tổ chức một ngày trước vòng đấu loại trực tiếp.

Vòng cuối được gọi là Tsuiso. Ở vòng này, các tay đua được xếp cặp với nhau và lần lượt thực hiện hai lượt chạy. Vị trí xuất phát của các tay đua se bị đảo ngược giữa hai lượt: ở lượt 1, một tay đua sẽ đứng trước tay đua còn lại ở vạch xuất phát trong khi ở lượt 2, anh ta sẽ đứng sau. Mỗi tay đua chiến thắng ở mỗi cặp sẽ lần lượt được chọn vào tứ kết, bán kết và chung kết.

Vòng này được quyết định dựa trên những yếu tố sau:

-Tay đua nào vượt qua được tay đua dẫn trước khi đang drift sẽ giành chiến thắng

-Tay đua nào vượt qua được tay đua dẫn trước trong điều kiện lái xe bình thường sẽ bị loại

-Xe bị quay tròn (drift hỏng) sẽ bị loại, trừ khi xe khác cũng bị quay

-Cố gắng giữ vị trí dẫn đầu và thu hẹp khoảng cách với xe trước trong khi drift sẽ giúp tay đua chiến thắng dễ dàng hơn

Điểm được tính cho mỗi lượt đua, và thường chỉ có một tay đua chiếm ưu thế.

Trong một số trường hợp, khi ban giám khảo không thể quyết định được người chiến thắng hoặc quyết định vấp phải sự phản đối của khán giả, hai tay đua sẽ phải đua thêm lượt nữa cho đến khi một trong hai người giành chiến thắng.

Đôi khi một số lỗi kỹ thuật sẽ quyết định đến kết quả. Nếu một xe không thể tham gia vào lượt đấu, xe còn lại sẽ chạy một mình sẽ được vào thẳng vòng trong.

Tùy từng giải drift khác nhau mà luật có thể thay đổi để đáp ứng nhu cầu của khán giả. Chẳng hạn như ở Australia, chiếc xe theo sau được tính điểm dựa trên độ giống của kỹ thuật và đường chạy so với chiếc xe phía trước thay vì dựa trên những kỹ thuật khác nhau.

LUẬT THI ĐẤU DRIFT RACING

Phần 1 - Chạy vòng loại (Qualify Run)

Các xe lần lượt thực hiện vòng loại để lấy điểm xếp hạng từ giám khảo. 

Xe phải đảm bảo tốc độ tốt, Drift liên tục không ngắt quãng, phần mũi xe và 2 bánh sau lần lượt đi vào các ô điểm do giám khảo đề ra. Giám khảo sẽ chấm điểm và xếp hạng cho các xe từ điểm cao đến thấp, chuẩn bị cho vòng đối kháng (Battle Drift).

Phần 2 - Thi đấu đối kháng (Battle Drift)

Giám khảo sẽ xếp các cặp đối kháng (Battle) theo thứ hạng tương ứng. 

Mỗi trận đấu có 2 lượt chạy: 

- Lượt chạy đầu tiên: Xe có điểm Qualify CAO HƠN chạy trước (Lead Car). Xe còn lại chạy sau (Chase Car). 

- Lượt chạy thứ hai: Xe có điểm Qualify THẤP HƠN chạy trước (Lead Car). Xe còn lại chạy sau (Chase Car). 

* Trong cả 2 lượt chạy, nhiệm vụ của xe chạy trước phải đảm bảo đi đúng đề bài, đi qua các ô điểm đầy đủ như vòng loại (Qualify) và bỏ xa xe phía sau với khoảng cách lớn nhất có thể. 

* Nhiệm vụ của xe đi sau (Chase Car) không cần quan tâm đến đường chạy, chỉ cần bám sát xe chạy trước (Lead Car) với khoảng cách gần nhất có thể với góc Drift tương ứng. Không được tạo ra va chạm hoặc vượt xe chạy trước. 

* Xe đi sau (Chase Car) chỉ vượt xe chạy trước (Lead Car) khi xe trước gặp sự cố, dừng lại. Sau 2 lượt chạy, giám khảo sẽ xét trên trình độ chạy Lead và Chase của 2 tay lái để xác định ai sẽ là người chiến thắng trong trận đấu đó.

Các xe tiếp tục thi đấu đối kháng theo luật Battle Drift cho đến vòng Chung Kết.

Auto Gymkhana

 #AutoGymkhana hay #Gymkhana hay còn được gọi là #Motorkhana là đua tính giờ trên đường đua định sẵn trong không gian nhỏ, là môn thể thao lái xe biểu diễn tốc độ cao có tính giờ. 

Môn thể thao này thực chất sẽ giúp những người điều khiển nâng cao kỹ năng lái xe cũng như phản xạ trên đường ở tốc độ cao khoàn 100km/h. 

Kỹ năng điều khiển xe mới là yếu tố quan trọng quyết định.

Bộ môn Gymkhana còn giúp lái xe hiểu thêm về chiếc xe của mình, từ trọng tâm xe, góc lái, đến khả năng nghiêng của xe khi vào cua. 

Lưu ý:

+) Môn thể thao này giúp những người điều khiển nâng cao kỹ năng lái xe chứ không phải là để đánh đố lái xe và cũng không phải môn thi siêu trí nhớ.

+) Do đó, sa hình cần phải thiết kế sao cho lái xe thể hiện được các kỹ năng lái xe.  

+) Việc thiết kế sa hình quá phức tạp chỉ phù hợp với những cuộc thi siêu trí nhớ, đi ngược với quan điểm của bộ môn Gymkhana. 

Khác với những hình thức đua xe tốc độ khác, Gymkhana đòi hỏi người chơi ghi nhớ luật, các sa hình, đồng thời “phô diễn” hết các kỹ năng mới có thể về đích với thành tích tốt. Chiến thắng thuộc về người chơi đi đúng luật và vận dụng được nhiều kỹ năng phức tạp để điều khiển xe vượt chướng ngại vật trong thời gian ngắn như: tăng tốc, phanh, drift, cua chữ chi, quay 360 độ, chạy vòng số 8, chạy zigzag...

Ít ai biết rằng cụm từ “Gymkhana” có nguồn gốc từ Ấn Độ, có nghĩa là “trò chơi trên lưng ngựa”.

Trước phiên bản “Gymkhana" đua xe, bộ môn này đã phát triển bằng việc sử dụng ngựa đua khi Ấn Độ là thuộc địa của Anh, các cuộc biểu diễn thường được binh sỹ Anh tổ chức vào cuối tuần với mục đích phát huy khả năng của người cưỡi ngựa, cũng như tốc độ và sự khéo léo của con ngựa.

Không ai biết chính xác thời gian nhưng môn thể thao này cũng ‘manh nha’ ở Mông Cổ, khi người thi đấu điều khiển ngựa để thu thập các lá cờ trên đường đua.

Tại Mỹ, các cao bồi miền Tây thường tổ chức đua trên vùng sa mạc cằn cỗi.

Đua ngựa còn phát triển ở một số vùng thuộc châu Âu, Tây Ban Nha, theo thời gian dần nổi tiếng và hình thành qua các sự kiện như: Barrel Racing, Pole Bending và The Keyhole Race,v.v

Điều khiến Gymkhana đặc biệt hấp dẫn hơn so với các hình thức đua xe khác chính là sự “thân thiện” của nó: bất kỳ chiếc xe nào cũng có thể tham gia, miễn là đáp ứng đủ các điều kiện kỹ thuật.

Một trong những yêu cầu cơ bản nhất của Gymkhana là người lái phải luồn lách qua các chướng ngại vật như cọc tiêu, dải, cột,... trong thời gian nhanh nhất.

Tay đua cần phải “trổ tài” các kỹ thuật điều khiển của mình như kiểm soát tốc độ, vượt, drift một cách điệu nghệ và khéo léo nhất có thể.

Với Gymkhana, người chơi không nhất thiết phải chi nhiều tiền để độ xe, nếu không muốn. “Chiến thắng chưa chắc dành cho những động cơ xe đắt đỏ nhất, mà dành cho những người có kỹ thuật tốt và am hiểu về chiếc xe mình điều khiển nhất” - Eric Jacobs, một tay đua của DG Trials cho biết.

Chính bởi diễn biến nhanh và phức tạp của Gymkhana nên các tay đua cần trải qua khóa huấn luyện về luật, thể thức đua và một số kỹ năng cần có trước khi thi đấu chính thức. Chẳng hạn, tay đua cần kiểm soát tốc độ ở mức cao trong giai đoạn nước rút giữa các phần slalom hoặc trước khi quay 360 độ để có thể tạo ra khúc cua đẹp.

Cụ thể, người chơi sẽ trải qua hai vòng đấu là: Đấu loại và Knock Out.

Các tay đua cạnh tranh trên một đường đua lắt léo với hàng loạt sa hình, cột, dải, cọc chắn,... Gymkhana khá phức tạp, chủ yếu là ở lộ trình sa hình. Lộ trình này được phát trước cuộc đua chỉ ít phút, nên việc ghi nhớ cũng là cả một vấn đề đối với hầu hết các tay đua.

Câu nói “sai một ly, đi một dặm” rất phù hợp với bộ môn này khi mà tay đua có động tác lái tốt nhưng nếu cua thiếu vòng thì cũng có khả năng bị loại khỏi cuộc chơi. Phần thắng sẽ thuộc về tay đua vừa điều khiển xe thuần thục, không va chạm chướng ngại vật mà vừa đi đúng hướng. Trong trường hợp tay đua không hoàn thành vòng đua, giám khảo có quyền loại hoặc phạt giờ (Time Penalty).

Để thi đấu tốt, tay đua không thể bỏ qua việc ghi nhớ các tín hiệu cờ (Flag Signal). Các tín hiệu cờ có thể bằng vải hoặc đèn led nhưng nhìn chung đều cùng chỉ một số lệnh cơ bản như: Màu xanh - Bắt đầu cuộc đua; Màu vàng - Yêu cầu tay đua giảm tốc độ hoặc chuyển hướng do có sự cố trên đường đua. Với cờ màu đen, tay đua phải quay lại vạch xuất phát ngay lập tức. Đây không có nghĩa là cờ loại nhưng nếu không để ý tín hiệu, tay đua cũng có thể bị đánh loại. Một loại cờ khác có cả 2 màu đen, trắng cho biết xe hoàn thành phiên luyện tập, kiểm tra kỹ thuật và sẵn sàng đua.

Khác với F1, Gymkhana không cho phép thay động cơ giữa chặng đua, trừ khi được cho phép bởi giám khảo. Người thi đấu có thể được thay đổi lốp, điều chỉnh áp suất lốp, điều chỉnh hệ thống treo, nhiên liệu,...

Họp đội trước giờ thi đấu (Briefings) cũng đặc biệt quan trọng. Trong cuộc họp này, các trọng tài sẽ cung cấp và phổ biến những thông tin quan trọng về giải đua, luật chơi, lộ trình sa hình. Vận động viên không tham gia cuộc họp có thể bị kỷ luật hoặc loại khỏi cuộc thi.

Bộ môn Gymkhana dành cho những tay đua không ngại thử thách và mong muốn thể hiện mình. Nổi tiếng có thể kể tới Ken Block - một tay đua đường phố chuyên nghiệp, nhà đồng sáng lập hãng giày DC Shoes. Những màn biểu diễn xe táo bạo của anh nổi tiếng trên show truyền hình BBC, Top Gear, hay Youtube với lượt viral kỷ lục. Trong video Ken thực hiện các sa hình nguy hiểm như vượt qua một tàu hỏa đang chạy, drifts quanh thùng kính, vực dốc,... đưa người xem từ bất ngờ này sang bất ngờ khác.

Điều kiện để trở thành Tay Đua xe Ôtô

Vào ngày 08-10-2018, Công ty TNHH Hiệp hội Thể thao xe động cơ (tên tiếng anh là: Vietnamese MotorSports Association, viết tắt là VMA) được cấp giấy phép hoạt động số 0108462426 

Ngày hoạt động: 05/10/2018

Đại diện pháp luật: Trần Kiên Cường

Giám đốc công ty: Nguyễn Thị Quý Phương

Điện thoại trụ sở: 02439749350

Trụ sở chính ở: Tầng 2, Tòa T4, khu đô thị Times City, Số 458 phố Minh Khai, Phường Vĩnh Tuy, Quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội.

Văn phòng : Phòng 204, Toà nhà Symphony, Đường Chu Huy Mân, Quận Long Biên, Thành phố Hà Nội. 

Công ty TNHH Hiệp hội Thể thao xe động cơ Việt Nam (VMA) là tổ chức phi lợi nhuận, đại diện cho các tay đua và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực thể thao xe cơ giới với mục tiêu và sứ mệnh thúc đẩy sự phát triển toàn diện của môn thể thao này tại Việt Nam.

VMA hoạt động theo cơ chế tự chủ về tài chính với sứ mệnh cung cấp các dịch vụ đào tạo, điều hành giải đua, vận động tài trợ vì sự phát triển bền vững của các môn thể thao đua xe tại Việt Nam và các trách nhiệm xã hội mà VMA theo đuổi.

Mỗi năm, VMA cũng sẽ tham dự nhiều Hội nghị, diễn đàn lớn của FIA để chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm từ các cơ quan điều hành quốc gia trên toàn thế giới trong việc tổ chức giải và các hoạt động phát triển bộ môn này tại Việt Nam.

Ông Lê Khắc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Ô tô Việt Nam - cho biết: Các vận động viên sở hữu bằng đua xe chính thức sẽ được công nhận, đào tạo, bồi dưỡng phát triển tài năng trong hệ thống quản lý của cơ quan điều hành thể thao quốc gia (National Sporting Authority), được tích lũy điểm và được ghi nhận thành tích thi đấu. Điều này góp phần nuôi dưỡng những hạt giống tương lai, chuyên nghiệp hoá hoạt động đua xe ô tô thể thao tại Việt Nam.

Bên cạnh việc được so tài với các tay đua đến từ các quốc gia có hàng trăm năm lịch sử công nghiệp xe hơi và đua xe ô tô thể thao, các vận động viên cũng sẽ có cơ hội được học hỏi và trau dồi kỹ năng chuyên môn thông qua các khóa đào tạo, huấn luyện từ FIA và các ASN trong khu vực.  

Ông Trần Đức Phấn – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục TDTT - nhấn mạnh: “Ở Việt Nam có nhiều bộ môn thể thao được thực hiện tự phát ở mức độ cá nhân, tổ chức, trong đó có đua xe ô tô thể thao. Tuy nhiên về góc độ quản lý còn nhiều mặt hạn chế như thiếu nguồn lực, chưa có tổ chức nào đứng ra điều hành,… Nhưng hiện nay Việt Nam đã có những điều kiện quan trọng để phát triển bộ môn đua xe ô tô thể thao: có những VĐV đủ năng lực tham gia các giải đấu quốc tế, có Hiệp hội đua xe ô tô thể thao Việt Nam, có trường đua đầy đủ cơ sở vật chất để luyện tập, có đường đua F1. Tổng cục TDTT cam kết tạo những điều kiện tốt nhất để phát triển hệ thống thi đấu cấp quốc gia đỉnh cao hơn, tạo điều kiện cho các VĐV tài năng tham dự các cuộc đua cấp quốc tế”.  

Theo ông Nghiêm Anh Quân - Tổng Thư ký Hiệp hội đua xe ô tô thể thao, lộ trình phát triển bền vững của bộ môn đua xe ô tô thể thao tại Việt Nam bao gồm:  Từ các bộ môn trải nghiệm khám phá (motorkhana, offroad, esport); các bộ môn cần đầu tư và học tập (karting, crosscar); đến các bộ môn chuyên nghiệp hơn (rally, endurance); hướng tới bộ môn đỉnh cao nhất của thể thao tốc độ (Formula).

Điều kiện cần để cấp giấy phép cho VĐV đua xe ô tô thể thao tại Việt Nam là sức khoẻ, kinh nghiệm và thành tích (tích luỹ trong hoạt động luyện tâp và thi đấu tại Việt Nam), thủ tục hành chính. Còn điều kiện đủ là các quy tắc đạo đức trong văn hoá đua xe ô tô thể thao.

Nói cách khác, các VĐV cần trở thành đại sứ của bộ môn này với cộng đồng, nêu gương cho xã hội, tuân thủ pháp luật giao thông, lan toả kỹ năng và ý thức đua xe an toàn.  

Vào ngày 5-8-2019, Bộ Văn Hóa Thể Thao & Du Lịch đã ban hành Quyết định số 2728/QĐ- Bộ VH, TT&DL về việc công nhận Ban vận động thành lập Hiệp hội Ô tô thể thao Việt Nam do ông Lê Khắc Hiệp, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vingroup, làm Trưởng Ban và 14 thành viên. Ban chấp hành đã bầu 4 Phó Chủ tịch là bà Nguyễn Thị Quý Phương, ông Võ Kim Thanh, ông Khuất Việt Hùng và ông Ngô Việt Dũng. Tổng thư ký Hiệp hội là bà Lê Thị Thanh Tú.

VMA sẽ chủ động phối hợp với Tổng cục Thể dục Thể thao và các cơ quan chức năng có thẩm quyền địa phương trên cả nước để tổ chức, điều hành và kiểm duyệt các giải đấu trên toàn quốc theo các quy định của pháp luật Việt Nam.

Ông Vương Bích Thắng – Tổng cục trưởng Tổng cục Thể dục thể thao ghi nhận sự nỗ lực, cố gắng của tập thể Ban vận động và các tổ chức, cá nhân đã góp sức xây dựng, phát triển môn đua xe ô tô thể thao Việt Nam: “Việc Bộ Nội vụ cho phép tổ chức Đại hội thành lập Hiệp hội Ô tô thể thao ngày hôm nay đã thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với việc phát triển bộ môn Ô tô thể thao. Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, không chỉ với những người yêu thích, tập luyện và thi đấu môn Ô tô thể thao mà còn là sự kiện quan trọng đối với nền thể dục thể thao nước nhà”.

Tổng cục trưởng Vương Bích Thắng cũng đề nghị Hiệp hội Ô tô thể thao Việt Nam khẩn trương kiện toàn bộ máy tổ chức, hoàn thiện điều lệ và các quy chế hoạt động; đẩy mạnh công tác vận động tài trợ, phát triển tổ chức thành viên, hội viên; xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai phương hướng, nhiệm vụ của Hiệp hội đã được Đại hội thông qua…

Tháng 12-2019, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 1073/QĐ-BNV về việc cho phép thành lập Hiệp hội Ô tô thể thao Việt Nam. Đây được xem là dấu mốc quan trọng của hoạt động đua xe ô tô thể thao Việt Nam, của những người xây dựng phong trào và đông đảo những người đam mê môn đua xe ô tô thể thao.

Vào ngày 6-12-2019 tại Paris, Công ty TNHH Hiệp hội Thể thao xe động cơ Việt Nam (VMA) là cơ quan thể thao quốc gia được Liên đoàn Thể thao ô tô Thế giới (FIA) công nhận chính thức.

Việc trở thành thành viên của FIA sẽ giúp VMA triển khai một cách rộng rãi và bài bản các hoạt động phát triển bộ môn đua xe ô tô thể thao tại Việt Nam. Các thành viên của VMA có cơ hội tham gia các giải đua xe ô tô thể thao do FIA tổ chức và nhận được sự hỗ trợ tối đa trong việc tham gia thi đấu.

Ông Graham Stoker, Phó Chủ tịch phụ trách Thể thao của FIA, đã có những chia sẻ về việc FIA công nhận tư cách thành viên của VMA: “FIA đã xem xét, đánh giá kỹ lưỡng và hoàn toàn ấn tượng với những hoạt động phát triển đua xe ô tô thể thao mà VMA đã và đang triển khai tại Việt Nam. Chính vì vậy, thay vì công nhận thành viên trong 3 năm hoạt động, chúng tôi đề xuất ngoại lệ cho tổ chức này.

Ngày 7-12-2019, giải đua Việt Nam Auto Gymkhana Championship 2019 (VAGC 2019) là giải đầu tiên thuộc thể loại đua xe ô tô gymkhana được tổ chức tại Việt Nam. 

Giải đua này nằm trong hệ thống các giải thi đấu mà Hiệp hội ô tô thể thao Việt Nam (VMA) tổ chức, gồm 2 chặng vòng loại và một chặng chung kết, diễn ra vào ngày 7-12-2019 và 14-12-2019.

Vòng loại phía bắc diễn ra tại Làng Văn hóa Du lịch các Dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội vào ngày 7-12-2019. 

Vòng loại phía nam sẽ diễn ra tại Khu Du lịch Đại Nam, Hiệp An, Thủ Dầu Một, Bình Dương, ngày 14-12-2019. 

20 tay đua vượt qua vòng loại sẽ tham dự chặng chung kết ở trung tâm Hà Nội là Bờ Hồ Hoàn Kiếm, vào ngày 8-9-2-2020(tuy nhiên vòng chung kết đã bị hủy vì dịch covid-19).

Các vận động viên vượt qua vòng loại sẽ được cấp giấy chứng nhận và bằng đua xe Drift/Gymkhana từ VMA. Đây cũng sẽ là những tay đua đầu tiên Việt Nam sở hữu Giấy phép đua xe ôtô cấp Quốc Tế - đây là lối tắt để trở thành tay đua xe ôtô. 

Để trở thành tay đua xe ôtô chuyên nghiệp theo lộ trình bài bản có chiều sâu thì

Bạn cần tham gia vào một Câu bộ đua xe để được huấn luyện các kỹ thuật đua và nhận được Giấy phép đua xe ôtô cấp CLB. 

Điều kiện để được cấp Giấy phép đua xe ôtô

+) Có bằng lái xe ô tô hạng B1 trở lên.

+) Có đủ sức khỏe theo quy định lái xe.

Không phải cứ có xe ôtô riêng, biết lái xe ôtô là có thể đua xe vì 

+) Kỹ năng lái xe ôtô thông thường khác rất nhiều so với kỹ năng điều khiển xe ôtô ở tốc độ cao.

+) Luật thi đấu trong các giải đua xe ôtô khác với luật giao thông đường bộ. Và tay đua cần nắm vững điều lệ thi đấu, quy tắc an toàn thì mới được phép tham gia đua xe ôtô.

+) Nếu không đủ kiến thức và trình độ điều khiển xe ô tô ở tốc độ cao, bạn sẽ tự gây nguy hiểm cho bản thân và những tay đua khác hoặc phần thi đấu của bạn sẽ trông giống như đang tiến lùi trong Trường đào tạo lái xe những ngày đầu tập lái.

Sau khi khi được cấp Giấy phép đua xe cấp CLB rồi thì bạn tham gia các giải đua cấp CLB để được cấp Giấy phép đua xe cấp Quốc Gia rồi mới tham gia các giải đua cấp Quốc Gia (các giải đua do VMA trực tiếp điều hành) để sở hữu Giấy phép đua xe ôtô cấp Quốc Tế.

Các giải đua cấp Quốc Tế sẽ được đội Việt Nam chọn lựa các tay đua có thứ hạng cao trong các giải đua do VMA điều hành để đại diện đua chuyên nghiệp.

Lưu ý: các loại Giấy phép đua xe đều được cấp có thời hạn và các tay đua chuyên nghiệp phải thường xuyên tham gia các giải đua xe hàng năm mới được gia hạn Giấy phép đua xe.

Hệ thống bằng đua xe ô tô thể thao được chia làm 03 cấp độ chính: 

+) Cấp Câu lạc bộ (ký hiệu CC), 

+) Cấp Quốc Gia (ký hiệu V-D; V-C) 

+) Cấp Quốc tế (ký hiệu D-C-B-A theo quy định của FIA). 

Để đáp ứng được các yêu cầu cấp bằng, cần phải đi theo lộ trình từ cấp CLB tới Quốc Gia và Quốc Tế.

Các tiêu chuẩn, điều kiện yêu cầu cần đạt được sẽ ngày một khắt khe, đòi hỏi ứng viên phải có quá trình tích lũy kinh nghiệm cũng như thi đấu cọ xát hàng năm. 

Một trong những yếu tố quan trọng quyết định ứng viên có đạt yêu cầu để được cấp bằng hay không, đó là việc phải có đủ sức khỏe theo quy định, đặc biệt là sức khỏe thị lực bởi đua xe ô tô thể thao đòi hỏi sự tập trung cao độ trong một quãng thời gian dài, quan sát nhanh giúp vận động viên có những phản ứng và đưa ra các quyết định kịp thời trong suốt quá trình đua.

Mọi loại bằng đua xe ô tô thể thao được cấp theo ủy quyền của FIA được sử dụng trong thi đấu tại các giải đấu, hoặc trình diễn tại các sự kiện đua xe ô tô thể thao cấp quốc tế trong khuôn khổ đường đua kín, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn của FIA. 

Bảng phân hạng tay đua của FIA

+) Bạch kim (Platinum), 

+) Vàng Gold), 

+) Bạc (Silver) và 

+) Đồng (Bronze)là gì?

Bảng phân hạng tay đua do FIA tạo ra sẽ xem xét rất nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, kinh nghiệm và thành tích trên đường đua. Những xếp hạng này được sử dụng cho các giải đua khác nhau của FIA. Xem danh sách fia.com/fia-driver-categorisation.

Đây là cách mà FIA xem xét khi xếp hạng:

+) Platinum ? 

Giống như Fernando Alonso - dù chỉ mới chạy vài cuộc đua xe thể thao WEC và IMSA, anh ấy đã có Giấy phép Siêu hạng F1 (super licence)  và được coi là “tay đua có màn trình diễn và thành tích” xứng đáng với danh hiệu Bạch kim.

Platinum -Bạch kim là bảng xếp hạng “tay đua chuyên nghiệp thực thụ, người có nhiều khả năng sẽ đua cho một hãng xe - người lái chính thức cho Porsche, Ferrari, BMW, AMG v.v.”

+) Gold ? 

Một tay đua chuyên nghiệp thành công như Ricky Taylor, người đã lái xe cho đội nguyên mẫu IMSA Wayne Taylor Racing Konica-Minolta của cha mình trước khi chuyển sang mẫu thử nghiệm Acura Team Penske vào năm 2018, nơi anh hợp tác với tay đua Bạch kim Hélio Castroneves. Anh trai của Ricky, Jordan, người vẫn lái xe cho đội Cadillac của gia đình, được xếp hạng Bạch kim. 

Gold có nghĩa là “một tay đua chuyên nghiệp, một người kiếm sống bằng cách lái một chiếc xe đua”.

+) Silver ?

Tay đua người Đan Mạch David Heinemeier Hansson đã đua vào năm 2018 cho Đội 3GT, đồng thời lái chiếc Lexus RC F GT3 trong hạng IMSA WeatherTech GT Daytona. Anh ấy đã về nhất, nhì và ba trong bảy lần xuất hiện tại Le Mans. Anh cũng là một lập trình viên máy tính nổi tiếng, có trong tài khoản 40 triệu đô la.

Những tay đua hạng Silver “có thành tích cao hơn nhiều” so với những người lái xe được xếp hạng Bronze, “là những người vẫn đang làm việc với nghề của họ và không hoàn toàn ở cấp độ của một người đua xe chuyên nghiệp”

+) Bronze ? 

Ben Keating, 47 tuổi, chủ đại lý xe hơi , mới chỉ bắt đầu đua vào năm 2006 nhưng đã đua Dodge Vipers và hiện đang đua một chiếc Mercedes-AMG GT3 trong giải IMSA WeatherTech GT Daytona. Keating đã giành chiến thắng đẳng cấp tại Rolex 24 tại Daytona và Mobil 1 Twelve Hours of Sebring, và một lần lên bục  ở Le Mans.

Tay đua hạng Bronze  là "người mới bắt đầu, một tay đua quý ông thuần túy (gentlemen driver), 1 quý ngài chơi đua xe, tay đua amateur. 

Xếp hạng tay đua là 1 hình thức tạo ra công bằng cho cuộc đua, bằng cách cấm những ông chuyên nghiệp đầy kinh nghiệm thi đấu cùng những tay nghiệp dư vốn ít kinh nghiệm hơn. 

Ví dụ

Ở giải đua GT4, chỉ các tay đua hạng Bronze được phép tham gia. 

Ở giải Le Mans 24, ở phân hạng xe nhanh hơn LMP1 không cho phép Silver và Bronze, còn ở phân hạng LMP2 ( tương tự GT3 ) thì mỗi đội phải có 1 Silver và 1 Bronze.

Những tay đua Bronze là những quý ông thật sự - họ là nền tảng của đua xe. 

Họ mà chán, thì đua xe sẽ rất nghèo !

Tâm sự của vđv đua xe ôtô

Carroll Shelby đã thuyết phục Ken Miles rằng: nếu không có nhà tài trợ thì làm sao đua chuyên nghiệp? 

Carroll Shelby là ai ? 

Ken Miles ? 

Tôi tin rằng những ai đam mê môn thể thao đua xe ôtô chắc chắn phải biết 2 tay đua huyền thoại này!

Hay như James Hunt và Niki Lauda là những tay đua như thế nào thì trước khi Đua Xe đều phải lo tìm cho được nhà tài trợ đồng hành, đó là Ferrari và Mclaren.

Tâm sự của vận động viên đua xe ôtô Lê Kim Ngọc thì hiện nay môn thể thao đua xe đang ở trong giai đoạn tương tự như môn thể thao bóng giá giai đoạn 1996-2000, tức là chúng ta có những vận động viên chất lượng, có thành tích quốc tế như: Pham Hoàng Đức hạng 3 trong giải đua Auto Gymkhana Châu Á 2023; Tống Đông Khuê hạng 3 trong giải D.C Thái lan 2023… nhưng, các vận động viên hiện nay chưa được các doanh nghiệp đầu tư để hoạt động, thậm chí là các doanh nghiệp đang kinh doanh trong lĩnh vực ôtô, đó là một thực trạng đáng buồn cho nền thể thao Việt Nam. 

Môn thể thao đua xe đang cần những nhà tài trợ tiên phong giống như Bầu Đức HAGL đã từng làm cho môn thể thao bóng đá.

Khi vận động viên không có nhà tài trợ đồng hành thì chi phí để độ xe, tập luyện, thi đấu đều phải tự lấy “tiền nhà” ra mà tham gia và tôi khẳng định rằng: với tình trạng này thì môn thể thao đua xe sẽ tiếp tục èo uột giống với môn thể thao bóng đá trong lịch sử.

 Trong khi tiềm năng để quảng cáo sản phẩm đối với vận động viên và xe đua của vận động viên là rất có giá trị. Vì sao tôi nói vậy ?

1- Vận động viên là những người có kỹ thuật lái xe tốt, là những người có trình độ văn hóa nhất định thì mới am hiểu về xe ôtô thế nên họ sẽ có trách nhiệm hơn trong các hoạt động quảng cáo của mình.

2- Xe đua của vận động viên chắc chắn phải được trang bị những công nghệ tốt nhất mới đảm bảo khả năng tham gia giải đua.

3- Để có thành tích thì vận động viên cần phải có quá trình độ xe, tập luyện và tham gia thi đấu lâu dài, không có chuyện một tay mơ nào hứng lên tham gia giải đua là có thành tích ngay.

Những việc mà chúng ta cần làm để phát triển môn thể thao đua xe hiện nay là:

1- Nhà quản lý cần có những thông điệp, quan điểm ưu tiên cho vận động viên từ giai đoạn độ xe đến giai đoạn tập luyện và khi thi đấu giải.

2- Ban tổ chức giải cần giới thiệu những doanh nghiệp muốn tài trợ giải với chi phí thấp nên chuyển hướng tài trợ cho vận động viên. Để mỗi giải đua có 2 kênh tài trợ là: tài trợ cho giải thì chi phí cao, tài trợ cho vận động viên thì chi phí thấp.

3- Vận động viên cần cố gắng tìm nhà tài trợ phù hợp với cá tính, phong cách riêng của mình nhằm thu hút những nhà tài trợ có chiều sâu trong đầu tư quảng cáo.

4- Doanh nghiệp cần quan tâm đến giá trị quảng cáó của môn thể thao đua xe hơn. Đơn cử như hoạt động quảng cáo thông qua việc dán decal các phương tiện giao thông như xe taxi, xe trả góp … thì nguồn chi phí rất lớn và chắc chắn là sẽ không hiệu quả bằng việc dán decal quảng cáo trên xe đua của vận động viên.

Cuối cùng, một logic luôn luôn đúng trong mọi thời đại, đó là: có thực mới vực được đạo. 

+) Như vậy, nếu vận động viên không nhận được tài trợ thì trước sau gì cũng sẽ rời bỏ môn thể thao đua xe mà thôi. 

+) Ngược lại, nếu vận động viên kiếm được tiền từ môn thể thao đua xe thì chắc chắn là chất lượng của vận động viên sẽ được cải thiện, số lượng vận động viên chắc chắn sẽ tăng và kéo theo là sự cạnh tranh trong môn thể thao đua xe cũng trở nên khắc nghiệt và như vậy môn thể thao đua xe sẽ phát triển. Hứa hẹn một tương lai tươi sáng.